हिलरी क्लिंटन यांच्यावर  ईमेल्स व क्लिंटन फाऊंडेशन बाबत होत असलेली टीका अन्याय्य व वाजवीपेक्षा कठोर असली तरी ती त्यांनी स्वत:च ओढवून घेतली असल्यामुळे त्यासाठी त्या स्वत:च जबाबदार आहेत, असे ज्येष्ठ स्तंभलेखक यूजीन राॅबिनसन यांचे मत आहे. याबाबत होत असलेली तपासणी व व निर्माण होत असलेल्या संशयाला त्या स्वत:च कारणीभूत आहेत.
ईमेल्सबद्दल बोलायचे झाले तर गेले अनेक महिने शोध घेतल्यानंतरही ठपका ठेवावा असे काहीही आढळून आलेले नाही. एफबीआय वर विश्वास ठेवायचा नसेल तर वेगळी गोष्ट आहे. पण नाहीतर ईमेल्स हाताळतांना महत्त्वाचे असे चुकीचे हाताळण्या प्रकार इतका गौण आहे की, सारासार विचार करणारा कोणीही प्राॅसिक्युटर हे प्रकरण पुढे नेईल,असे वाटत नाही. प्रतिकूल परकीय किंवा अन्य कुणीही या ईमेल्स हॅक केल्या नाहीत, असे एफबीआयला आढळले आहे.
   याचा अर्थ असा की, टीकाकार काहीही म्हणत असले तरी, हे प्रकरण इथेच संपायला हवे होते पण तसे झाले नाही. का? तर त्याला खुद्द हिलरी क्लिंटन यांच्या कृती व उक्ती कारणीभूत आहेत.    मुळात असे की, हिलरी क्लिंटन यांनी अधिकृत ईमेल अकाऊंट त्यांनी बाजूला सारायला नकोच होता. तसेच आपल्या खाजगी सर्व्हर वापरून त्यांनी खाजगी ईमेल अकाऊंट वापरायला नको होता. आपण सोयीचे म्हणून हा सामान्यत: निवडला नसता असा मार्ग निवडला या म्हणण्याला काहीही अर्थ नाही.
केवळ आपलेच नियंत्रण या पत्रव्यवहारावर असावे, अशी त्यांची भूमिका असावी.यादृष्टीने आपला खाजगी ईमेल अकाऊंट यादृष्टीने त्यांना सुरक्षित वाटला असावा. हे केवळ गोपनीयतेसाठी होते की आणखी काहीतरी लपवायचे होते? एक लक्षात ठेवायला हवे की, हितशत्रू गेल्या दशकापासून क्लिंटन कुटुंबियांच्या मागे लागलेले आहेत. अशा परिस्थितीत त्यांच्या हाती काही लागू नये म्हणून ही काळजी हिलरी क्लिंटन यांनी घेणे अगदी स्वाभाविक आहे.
  पण मग असे सरळ म्हणून मोकळे व्हायचे ना, तर नाही. अगोदरच्या सेक्रेटरींनी जे केले तेच मी केले, असे म्हणून लोकांना पटवण्याचा त्यांनी प्रयत्न केला. हे खरे नव्हते. यापूर्वी कुणीही असे केले नव्हते. अशी सारवासारव हिलरी क्लिंटन का करीत आहेत, तेच कळत नाही.
  पण  ईमेल्समुळे बसलेले राजकीय चटके पाहता मी पुन्हा असे करणार नाही, हे त्यांचे म्हणणे योग्य वाटते.हा निर्णय या टीकेपोटी आहे की मनापासूनचा आहे? त्यापेक्षा ‘जे झाले त्याचे मला दु:खआहे.क्षमस्व’, असे म्हणणे योग्य झाले असते.
  क्लिंटन फाऊंडेशन व हिलरी क्लिंटन यांच्या भेटीचे वेळापत्रक हा मुद्दा तर याहूनही गौण आहे. बिल व हिलरी या उभयतांनी हे धर्मादाय फाऊंडेशन उभारले. आपला फार मोठा पैसा त्यात त्यांनी ओतला. त्याच्या कार्याची तारीफ टीकाकारह करतात. लक्षावधी गरीब एडग्रस्त लोकांना त्यांनी एचआयव्ही प्रतिबंधक औषधे विनामूल्य पुरविली. कोणताही शहाणा हे कार्य प्रशसंशनीय आहे, असेच म्हणेल. खुद्द् डोनाल्ड ट्रंप यांनीही क्लिंटन फाऊंडेशनला चांगली घसघशीत देणगी दिलेली आहे. याचा अर्थ या फाऊंडेशनचे कार्य चांगले आहे, हे त्यांना मान्य आहे. फाऊंडेशनला देणगी व हिलरी क्लिंटन यांचे सेक्रेटरी आॅफ स्टेट या नात्याने मेहेरनजर याची सांगड आज डोनाल्ड ट्रंप व विरोधक घालीत आहेत. हा आरोप माझ्या मते हास्यास्पद आहे कारण बहुतेक देणगीदार एवढ्या बड्या आसामी आहेत की त्यांनी तशीही भेट मिळालीच असती.
   बहारीनच्या राजपुत्राला भेट मिळावी म्हणून क्लिंटन फाऊंडेशनच्या माध्यमाचा आधार घेतल्याची माहिती आहे. पण तो देश अमेरिकेच्या लष्करी शृंखलेतील एक महत्त्वाचा मित्र आहे.
एक अडदांड व अपात्र व्यक्ती अध्यक्षपदावर दावा सांगते आहे. त्यामुळे हिलरी क्लिंटन यांनी ही निवडणूक जिंकलीच पाहिजे पण अनुभवाने शहाणेही झाले पाहिजे