(गोवा जीव लहान पण…) तरूण भारत, नागपूर. मंगळवार, दिनांक२२/०३/२०२२ हा लेख फोटोस्वरुपात व वर्ड फाईल स्वरुपात फेसबुकवर उपलब्ध असतो. तसेच. ‘kasa mee?’ या ब्लॅागवरही त्याचवेळी टाकला जातो. वर्ड फाईल व ब्लॅागवरील मजकूर मॅग्निफाय करूनही वाचता येईल. (गोवा जीव लहान पण…) वसंत गणेश काणे, बीएस्सी,एमए (मानसशास्त्र), एम.एड एल बी ७, लक्ष्मीनगर, पाण्याच्या टाकीजवळ, नागपूर 440 022 मोबाईल 9422804430 E mail - kanewasant@gmail.com Blog - kasa mee? भारताने ॲापरेशन विजय योजून गोवा, दमण आणि दीव या भूभावरील पोर्च्युगीज अंमल संपविल्यानंतर 19 डिसेंबर 1961 नंतर या भागात भारतीय राज्यघटनेला अनुसरून जिल्हा, राज्य आणि देशपातळीवर नियमितपणे निवडणुका घेतल्या जात आहेत. गोवा विधान सभेत 40 सदस्य आहेत तर उत्तर आणि दक्षिण गोवा मतदार संघातून प्रत्येकी एकेक प्रतिनिधी लोकसभेवर निवडून जात असतो. गोव्यात 2022 मध्ये चुरशीची लढत झाली खरी. मतदान 79.61% इतके झाले पण 2017 मध्ये ही टक्केवारी 82.56 इतकी होती. म्हणजे 2.95 टक्के कमी मतदान झाले. गोव्यातील उत्तर गोवा जिल्ह्यांत 5 लक्ष 40 हजार 785 मतदारांपैकी 4 लक्ष, 58 हजार 74 तर दक्षिण गोवा जिल्ह्यात 5 लक्ष 70 हजार 907 मतदारांपैकी 4 लक्ष,59 हजार 758 मतदारांनी मतदान केले. म्हणजे एकूण 11लक्ष, 11हजार, 692 मतदारांपैकी 9 लक्ष, 17 हजार, 832 मतदारंनी मतदान केले. नोटाचा वापर 10,629 मतदारांनी म्हणजे 1.1% मतदारांनी केला. गोव्यात भारतीय जनता पक्षाला स्पष्ट बहुमत जरी नाही, तरी 40 पैका 20 जागा मिळाल्या आहेत. भाजपचे 20 + अपक्ष 3 + मगोपचे 2 = 25 असे भाजप आणि मित्र यांचे संख्याबळ आहे. त्यामुळे सरकार निर्मितीचा मार्ग प्रशस्त झाला आहे. हा भाजपने सतत तिसऱ्यांदा म्हणजे 2012, 2017 आणि 2022 असा विजय मिळविला आहे. कॅांग्रेसला 11, आपला 2, तृणमूल कॅांग्रेस आणि परिवर्तनाची ग्वाही देणाऱ्या गोव्यातील सर्वात जुन्या प्रादेशिक पक्षाला म्हणजेच महाराष्ट्रवादी गोमांतक दल (मगोप) यांच्या युतीला 2, गोवा फॅार्वर्ड पक्ष (जीएफ पी) आणि रिव्होल्युशनरी गोवन्स पार्टीला (आरजीपी) प्रत्येकी एकेक आणि तीन अपक्ष असा 40 जागांचा हिशोब लागतो. राष्ट्रवादी कॅांग्रेस (एनसीपी) आणि शिवसेना यांना 2027 ची वाट पहावी लागणार आहे. या निवडणुकीत भाजपच्या जागा 7 ने वाढून 20 झाल्या तर कॅांग्रेसच्या जागा 6 कमी होऊन 11 झाल्या. कुणी किती जागा जिंकल्या? किती जागी दुसऱ्या क्रमांकावर? 1)भाजप 20 जागी विजय, 14 जागी दुसरा क्रमांक. 2) कॅांग्रेस 11 जागी विजय, 9 जागी दुसरा क्रमांक. 3) मगोप 2 जागी विजय, 4 जागी दुसरा क्रमांक. 4) अपक्ष 3 जागी विजय, 4 जागी दुसरा क्रमांक. 5) आरजीपी 1 जागी विजय, 2 जागी दुसरा क्रमांक. 6) जीएफपी 1 जागी विजय, 1 जागी दुसरा क्रमांक. 7) आप 2 जागी विजय, 2 जागी दुसरा क्रमांक. 8) तृणमूल 0 जागी विजय, 4 जागी दुसरा क्रमांक. यावरून असे म्हणता येईल की मतदारांवर भाजपची पकड सर्वात जास्त आहे. जिल्हानिहाय निकाल अ) उत्तर गोव्यात 23 जागा असून त्यात भाजपला 13, कॅांग्रेसला 6 आपला शून्य, तृणमूल व मगोप 2 आणि अन्य 2 अशी 23 जागांची विभागणी आहे. ब) दक्षिण गोव्यात 17 जागा असून त्यात भाजपला 7, कॅांग्रेसला 6, आपला 2, तृणमूल व मगोपला शून्य आणि अन्य 2 अशी 17 जागांची विभागणी आहे. सांकळी मतदार संघातून विद्यमान नेते डॅा प्रमोद सावंत यांनी 12,250 मते मिळवून प्रतिस्पर्धी उमेदवार धर्मेश सगलानी यांचा 666 मतांनी पराभव केला आहे. गोव्याचे निवडणूक प्रभारी देवेंद्र फडणवीस यांनी त्यांवर ज्येष्ठांनी टाकलेली जबाबदारी उत्तमरीत्या पार पाडली. गोव्यात अमित शहांनी घररोघर प्रचार केला होती, तर मोदींचे मापुसा येथील भाषण कार्यकर्त्यांचा उत्साह द्विगुणित करणारे ठरले. भाजपचे संख्याबळ मनोहर पर्रिकर असतांना 2012 मध्ये 21, 2017 मध्ये गोव्याऐवजी पर्रिकर केंद्रात संरक्षण मंत्री असतांना 13, तर 2022 मध्ये पर्रिकरांच्या अनुपस्थितीत 20 असा हिशोब आहे. कॅांग्रेसचे संख्याबळ 2012 मध्ये 9 , 2017 मध्ये 17 , तर 2022 मध्ये 11 असा हिशोब आहे. राष्ट्रवादी आणि शिवसेनेला 2022 मध्ये एकही जागा मिळाली नाही. 2017 मध्ये राष्ट्रवादीला एक जागा मिळाली होती. मनोहर पर्रिकरांचे पुत्र उत्पल पर्रिकर पित्याच्या मतदार संघासाठी म्हणजे पणजीसाठी अडून बसले होते. पणजी वगळून इतर दोन मतदार संघांपैकी कोणत्याही एका मतदारसंघातून निवडणूक लढवा अशी त्यांना मोकळीक दिली होती. पण स्वत:ला पर्रिकरांचा खराखुरा वारस म्हणून घोषित करीत त्यांनी बंड करून अपक्ष म्हणून निवडणूक लढविली. त्यांना शिवसेनेने बिनशर्त पाठिंबा दिला होता. पण त्यांना वारसा सिद्ध करता आला नाही. पणजी मतदार संघात बाबुश मोन्सेरात हे विद्यमान आमदार होते. त्यांच्या अगोदर ह्या जागी मनोहर 1994 पासून पर्रिकर निवडून येत असत. अत्यंत चुरशीच्या लढतीत बाबुश मोन्सेरात यांना 6,787, उत्पल पर्रिकरांना 6, 071 आणि कॅांग्रेसच्या एलिस गोम्स यांना 3,175 मते मिळून उत्पल पर्रिकरांना 716 मतांनी पराभव पत्करावा लागला. बाबुश मोन्सेरात हे विद्यमान भाजप आमदार आणि पूर्वाश्रमीचे कॅांग्रेस आमदार होते. भाजपच्या अनेक कार्यकर्त्यांनी पर्रिकरांसाठी काम केले असा बाबुशा मोन्सेरात यांनी आरोप केला. ‘मी जणू भाजप आणि कॅांग्रेस या दोन्ही पक्षांचा अनधिकृत उमेदवार म्हणूनच लढलो’, अशी प्रतिक्रिया त्यांनी निकालानंतर दिली. 2017 मध्ये भाजपला 13 तर कॅांग्रेसला 17 जागा मिळाल्या होत्या. पण अपक्ष आणि महाराष्ट्रवादी गोमातक दल यांच्या पाठिंब्याने भाजपने गोव्यात सरकार स्थान केले. पर्रिकर मुख्यमंत्री होणार असतील तरच आम्ही पाठिंबा देऊ, अशी पाठिंबा देणाऱ्यांची अट होती. ती भाजपने पूर्ण केली. पर्रिकर संरक्षणमंत्रीपदाचा राजीनामा देऊन गोव्याचे मुख्य मंत्री झाले. त्यांच्या नंतर डॅा प्रमोद सावंत मुख्यमंत्री झाले. कॅांग्रेसच्या १२ आमदारांनी भाजपमध्ये प्रवेश केला व भाजपचे संख्याबळ 27 झाले. निवडणुकीपूर्वी 9 आमदारांनी राजीनामा दिला आणि भाजपमध्ये 18 च आमदार उरले होते. 2022 च्या निवडणुकीत भाजपचे 20 आमदार निवडून आले आहेत. प्रमोद सावंत हे लहानपणापासूनचे संघाचे स्वयंसेवक आहेत. ते गोवा विधान सभेचे सर्वात तरूण अध्यक्ष राहिलेले आहेत. 2008 मध्ये त्यांना केलेल्या सूचनेला अनुसरून ते सरकारी नोकरी सोडून भाजपचे उमेदवार म्हणून पोट निवडणुकीला उभे राहिले आणि पडले. 2012 मध्ये आणि 2017 आणि आता 2022 मध्येही ते सांकळी मतदार संघातून निवडून आले आहेत. शिवसेनेने गोवा, मणीपूर आणि उत्तर प्रदेश अशा तीन राज्यात निवडणूक लढविली होती. पण कुठेही त्यांचा एकही उमेदवार निवडून आला नाही आणि अनमत रक्कमही वाचली नाही. उत्तर प्रदेशात 60 जागी उमेदवारी अर्ज दाखल केले होते. 19 अर्ज निवडणूक अधिकाऱ्यांनीच बाद केले. तृणमूल, आप आणि रिव्होल्युशनरी गोअन्स पार्टी हे पक्ष कॅांग्रेसची मते खाणारे (व्होट कटवे) सिद्ध झाले. कॅांग्रेसने त्यांना भाजपची बी टीम म्हणून शिवी हासडली. श्री चिदंबरम यांनी निकालानंतर टिप्पणी केली केली की 66% जनमत भाजपच्या विरोधात होते पण ते अनेक स्पर्धकात विभाजित झाले. गेल्या 5 वर्षात इतक्या कॅांग्रेस उमेदवारांनी पक्षबदल केला आहे की, आपण ज्याला मत देतो आहोत, तो उमेदवार निवडून आल्यार कॅांग्रेस मध्येच राहील, याचा भरवसा मतदारांना वाटत नव्हता. गोव्यात कॅांग्रेसजवळ प्रभावी नेताही नव्हता. गोव्यात तीन जोडपीही निवडून आली आहेत. त्यातली दोन भाजपच्या तिकिटावर तर एक जोडपे कॅांग्रेसच्या तिकिटीवर निवडून आले. जेनिफर मॅान्सेरेट आणि देविया राणे यांनी आपापल्या यजमानांसह विजय नोंदविला. तर कॅांग्रेसच्या डेलिया लोबो यांनी कॅांग्रेसच्या तिकिटावर आपल्या यजमानांसह हा विक्रम नोंदविला. 4, ही महिला उमेदवारांची संख्या आजवरची महिला आमदारांची महत्तम संख्या आहे. ही टक्केवारी 10% इतकी आहे. दलबदलूंना मतदारांनी चांगलीच अद्दल घडविली. 12 दलबदलू आमदारांपैकी 10 कॅांग्रेसचे तर 2 अन्य होते. हे भाजपात गेले होते. त्यापैकी फक्त 3 जिंकले. 40 % मंत्र्यांचा पराभव - मनोहर आजगावकर हे महाराष्ट्रवादी गोमांतक दल (मगोप) मधून तर चंद्रकात कवळेकर हे कॅांग्रेसमधून भाजपमध्ये 2019 मध्ये आले होते. हे दोघेही हरले. फिलिप नर्वी रॅाड्रिग्ज, दीपक प्रभू पौसकर आणि मिलिंद नाईक हे मंत्रीही पराभूत झाले. मोठ्या फरकाने जिंकणारे उमेदवार भाजपच्या देविया विश्वजित राणे पोरियम मतदारसंघातून 17,816 मते मिळवून 13,943 च्या फरकाने विरोधी उमेदवाराला मात देऊन निवडून आल्या मगोपचे सुदिन ढवळीकर मारकेम मतदारसंघातून 17,816 मते मिळवून 9963 च्या फरकाने भाजपच्या संदेश भिंगी यांच्या विरोधात निवडून आले अटी तटीच्या लढती अ) 100 पेक्षा कमी फरकाने जिकलेल्या जागा 1) आंद्रे मतदार संघ आरजीपीचे वीरेश बोरकर यांनी भाजपच्या फ्रॅन्सिसको सिल्हेरिया यांचा 76 मतांनी पराभव केला. (5395 - 5319 = 76) 2) पोंडा मतदार संघ भाजपचे रवि नाईक यांनी मगोपच्या केतन भाटीकर यांचा 77 मतांनी पराभव केला (7514- 7437 = 77) ब) 500 पेक्षा कमी फरकाने जिंकलेल्या जागा 1) बिचोलिम मतदार संघात अपक्ष डॅा चंद्रकांत शेटे यांनी मगोपच्या नरेश सावळ यांचा 318 मतांनी पराभव केला.( 9608- 9290 = 318) 2) प्रियोळ मतदारसंघात भाजपच्या गोविंद गौडे यांनी मगोपच्या दीपक ढवळीकर यांचा 213 मतांनी पराभव केला. ( 11019 - 10806 = 213) 3) नवेलिन मतदारसंघात भाजपच्या उल्हास तुएनकर यांनी तृणमूल कॅांग्रेसच्या वलंका आलेमाओ यांचा 430 मतांनी पराभव केला. (5168- 4738= 430) 4) वेलिम मतदारसंघात आपचे क्रुझ सिल्हा यांनी कॅांग्रेसच्या सॅव्हिओ डिसिल्हा यांचा 169 मतांनी पराभव केला ( 5390- 5221 = 169) गोव्यातील जोडपी भाजप नेते आणि आरोग्यमंत्री विश्वजित राणे हे वाळपई विधानसभा मतदारसंघातून तर त्यांच्या पत्नी देवीया यांनी पर्येम मतदारसंघातून भाजपच्याच तिकिटावर निवडून आले आहेत. विशेष म्हणजे, पर्ये या जागेचे प्रतिनिधित्व सध्या त्यांचे सासरे प्रतापसिंह राणे काँग्रेसच्या तिकिटावर करत आहेत. या विधानसभा मतदारसंघातून काँग्रेसने प्रतापसिंह राणे यांना तिकीट दिले आहे. मात्र, त्यांनी माघार घेतली आहे. भाजपने पणजी विधानसभा मतदारसंघातून अतानासिओ मोन्सेरात आणि त्यांच्या पत्नी जेनिफर या ताळगाव मतदारसंघातून भाजपच्या तिकिटावर निवडून आले आहेत. उपमुख्यमंत्री चंद्रकांत कवळेकर हे त्यांच्या पारंपारिक केपे या मतदारसंघातून निवडणूक हरले. पत्नी सावित्री यांना पक्षाने सांगेम विधानसभा मतदारसंघातून तिकीट नाकारले आहे. त्यानंतर त्यांनी अपक्ष म्हणून निवडणूक लढविली पण त्यांना यश मिळाले नाही. तृणमूल कॅांग्रेसने किरण कांडोला यांना अल्डोना मतदारसंघातून तर त्यांच्या पत्नी कविता यांना टिविम मतदारसंघातून तिकिट दिले होते. पण हे दोघेही पडले. किरण कंडोला यांना तिसऱ्या क्रमांकाची मतेही मिळाली नाहीत. पण सावित्री निदान दुसऱ्या क्रमांकावर तरी होत्या. प्रमोद सावंत मंत्रिमंडळातील एक मंत्री मायकेल लोबो हे कलांगुटे मतदार संघातून कॅांग्रेसच्या तिकिटावर उभे राहिले आणि पडले. त्यांच्या पत्नी डेलिया लोबो मात्र सिओलिम मतदारसंघातून कॅांग्रेसच्या तिकिटावर निवडून आल्या ही सगळी जोडपी निवडून आली असती तर 40 पैकी 10 दहा मतदार संघ म्हणजे 25 % मतदार संघ या पाचच जोडप्यांनी आपल्या हाती ठेवले, असे झाले असते. प्रत्यक्षात दोन जोडपी आणि एकाची पत्नी डेलिया लोबो निवडून आल्याचे दिसते आहे.